Je persoonlijke botconditie en de DEXA

In het kort
Als je te horen krijgt dat je osteoporose hebt, blijft vaak onduidelijk wat nu precies de conditie van je botten is. Ook de uitslag van het DEXA-onderzoek is niet altijd bekend. Toch is er vaak meer informatie beschikbaar. Je hebt recht op de volledige uitslag, het zijn jouw gegevens. Vraag erom bij je huisarts of het ziekenhuis.
Ken je persoonlijke botconditie
Met het begrip “je persoonlijke botconditie” geven we je een handvat om zelf aan de slag te gaan. Informatie die je helpt om onder ogen te zien hoe belangrijk het is om je osteoporose aan te pakken. En die je helpt om je eigen situatie te beter te begrijpen. Zo kun je op zoek naar antwoorden op vragen als: Hoe slecht zijn mijn botten nu eigenlijk? Wat is mijn risico om botten te breken? Wat kan ik zelf doen?
DEXA-onderzoek
De uitslag van een DEXA-onderzoek geeft aan wat de conditie van je botten is op de twee kwetsbaarste plekken van je skelet.
- De zwakste plek van je lange botten, in dit geval het dunste stuk van je bovenbeen, vlak onder het heupgewricht. Dat staat op de DEXA-uitslag als T-waarde Femur vermeld.
- De tweede uitslag die DEXA geeft is die van je meest kwetsbare wervels: de lendenwervels. Dat staat in de uitslag vermeld als T-waarde LWK.
De uitslag met de slechtste T-waarde vormt meestal de basis voor de diagnose.
De T-waarden zijn bij osteoporose altijd negatieve getallen, waarbij de grenswaarde T=-2,5 (of slechter) bepalend is voor de diagnose.
- Normale botten hebben een T-waarde tussen +1 en -1.
- Verzwakte botten hebben een T-waarde tussen -1 en -2,5. Dit wordt osteopenie genoemd.
- Zwakke botten hebben een T-waarde die slechter is dan -2,5. Dan is er sprake van osteoporose.
VFA: meting om wervelfracturen op te sporen
Vrijwel altijd geeft de DEXA-scanner ook een uitslag van de VFA (Vertebral Fracture Analysis). Dit is een afbeelding van de contouren van al je wervels over de hele ruggengraat. Hiermee wordt vastgesteld of er gebroken (ingezakte) wervels zijn. Als dat zo is, dan heeft dat direct effect op de belastbaarheid van je rug en de diagnose. Want met een gebroken wervel is behandeling met medicatie aanbevolen, zelfs als de DEXA osteopenie aan geeft.
Je persoonlijke botconditie wordt voor een belangrijk deel bepaald door de DEXA en de VFA. Naarmate je botmassa lager is en je te maken hebt met een of meerdere wervelbreuken, neemt het risico op (nieuwe) breuken toe.
Aan de slag met de behandeling
Met behulp van de uitslag van de DEXA- en VFA-onderzoeken, kun je je eigen botconditie inschatten. Je kunt zien of je te maken hebt met ernstig of minder ernstig verzwakte botten.
Nu kun je aan de slag met de osteoporosebehandeling: zorg ervoor dat je goed eet, met voldoende calcium en vitamine D. En maak een persoonlijk beweegplan, want bewegen is erg goed voor je botten. Als je twijfelt, overleg dan met een oefen- of fysiotherapeut. Medicatie is het derde onderdeel van de behandeling. Je arts zal met je bespreken of medicijnen noodzakelijk zijn voor jou.
"Van huis uit ben ik een optimist"
Lees hoe Wil omgaat met zijn osteoporose.