Pijnbehandeling

In het kort
Osteoporose komt meestal pas aan het licht als je spontaan of door een val iets breekt. Als je je pols breekt, heb je pijn als gevolg van de breuk. Die pijn gaat meestal snel weer over. Als er sprake is van een wervelbreuk (wervelfractuur, wervelinzakking), kan de pijn hevig zijn. Je kunt er langdurig last van blijven houden. Soms is de oorzaak van pijn moeilijk te achterhalen. Er zijn verschillende mogelijkheden om iets aan pijnklachten te doen. Denk daarbij aan pijnstillende medicijnen, begeleiding door een fysio- of oefentherapeut of een cursus omgaan met pijn.
Pijnklachten
Osteoporose kan verschillende pijnklachten geven. Dat maakt het lastig om een direct verband met je botten te leggen. Er zijn 2 bronnen van pijnklachten.
- Je breekt iets, bijvoorbeeld je pols. Hierdoor heb je pijn die direct terug te voeren is tot de breuk. Deze pijn gaat weer weg als de breuk genezen is.
- Pijnklachten als gevolg van een wervelbreuk. Bij een wervelbreuk is er vaak sprake van (hevige) rugpijn. Na de breuk, als het bot aan het genezen is, kun je tot 2 maanden pijnklachten houden. Ook na die periode kunnen pijn- en vermoeidheidsklachten blijven bestaan doordat de rugwervel de oorspronkelijke vorm heeft verloren. Die vorm komt helaas ook niet meer terug. Ook niet als de breukvlakken weer aan elkaar gegroeid zijn. Wervelbreuken zijn in feite de ernstigste soort botbreuken. Ze ontstaan dikwijls ongemerkt. De pijn als gevolg van een wervelbreuk kan acuut ontstaan, maar ook pas na verloop van tijd. Als de pijnklachten lang aanhouden, kan de pijn chronisch worden.
Oorzaken
Pijn bij osteoporose kan verschillende oorzaken hebben:
- Pijn in je botten zonder dat er sprake is van een echte breuk. Dit kan ontstaan door grotere haarscheurtjes die je botvlies beschadigen.
- Spierpijn/spierkramp door een veranderde houding van je lichaam. Dit ontstaat vaak als gevolg van een wervelbreuk.
- Een wervelbreuk of andere botbreuk.
- Neuropathische pijn (ook zenuwpijn genoemd). Deze pijn kan ontstaan door een wervelbreuk op een kritische plek in de wervelkolom, waardoor druk ontstaat op de zenuwbanen of zenuwbanen die bekneld raken. Soms straalt deze pijn uit naar armen en benen of geeft tintelingen in handen en voeten.
- Al deze oorzaken kunnen leiden tot pijn in je nek en rug, of zelfs op heel andere plekken dan waar de fractuur zit. Soms is het heel moeilijk om uit te vinden wat de oorzaak van de pijn is.
Geef je pijn een cijfer
Omdat het lastig kan zijn aan een arts uit te leggen wat je pijnklachten precies zijn, raden wij je aan om je gesprek met de arts goed voor te bereiden. Het beste is gedurende 2 weken een pijndagboek bij te houden.
- Schrijf elke dag op wanneer je pijn hebt en in welke situatie dat is.
- Geef aan hoe vaak je last van pijn hebt.
- Geef de pijn een rapportcijfer (0 = geen pijn; 10 = vreselijk veel pijn).
Pijnbehandeling met medicijnen
Als eerste middel tegen de pijn wordt vaak gekozen voor paracetamol. Dit is een relatief veilig middel. Soms wordt naast paracetamol een NSAID voorgeschreven (dit is een niet-steroïde ontstekingsremmende pijnstiller). Een NSAID is weliswaar een goede pijnstiller, maar kan vervelende bijwerkingen voorzaken. Overleg dit vooraf altijd met je arts. Als deze pijnmedicatie onvoldoende effect heeft, zijn er nog andere middelen om de pijn te bestrijden. Samen met je arts is het soms een zoektocht om tot de juiste medicatie te komen.
Misschien vraag je je af of osteoporosemedicijnen ook pijnstillend werken. Osteoporosemedicijnen zijn in de eerste plaats bedoeld om je botten sterker te maken en het risico op botbreuken te verminderen.
Fysiotherapie, oefentherapie en ergotherapie
Fysiotherapie, oefentherapie of ergotherapie kunnen helpen de pijn te verlichten. Ook bij pijn is het belangrijk in beweging te blijven. Blijf vooral niet in bed liggen. Het is belangrijk om je houding en spieren te blijven oefenen, zodat je kracht en uithoudingsvermogen verbeteren. Op die manier kun je ondanks de aandoening toch redelijk tot goed functioneren. Een ergotherapeut kan praktische adviezen geven over aanpassingen in huis en hoe je huishoudelijk werk makkelijker kunt maken.
Speciaal opgeleide fysio- en oefentherapeuten vind je gemakkelijk via Digih.
Cursus ‘Sterk met pijn’
Heb je chronische pijn en kun je wel een steuntje in de rug gebruiken? De laagdrempelige cursus ‘Sterk met pijn’ helpt mensen op weg naar het beter omgaan met chronische pijn. Deze cursus is interactief van opzet. Dat betekent dat de deelnemers actief meedoen en ook met elkaar in gesprek gaan. Samen zoeken naar oplossingen en elkaar tips geven. Daarbij is het uitgangspunt: wat is er nog mogelijk?
De cursus ‘Sterk met pijn’ wordt op 2 manieren gegeven.
– Fysieke cursus op verschillende locaties in het land.
– Online cursus
Voor data, locaties en aanmelden zie de website van Pijnpatiënten naar 1 stem.
Osteoporosepolikliniek
Veel ziekenhuizen hebben voor mensen met osteoporose een osteoporosepolikliniek. Hier werken specialisten uit diverse disciplines die zich gezamenlijk hebben toegelegd op de behandeling van osteoporose. Vaak staat een reumatoloog of internist aan het hoofd van het behandelteam. Een osteoporoseverpleegkundige is dikwijls de spil in het behandelplan en de contacten met de patiënten. Hier kun je actief aan de slag met pijnklachten via interne verwijzing naar de pijnpoli.
Wervelkolomchirurg
Vooral bij wervelproblemen en meerdere wervelfracturen met aanhoudende ernstige pijnklachten en beperkingen kan het raadzaam zijn om een verwijzing te vragen naar een wervelkolomchirurg. Een groep patiënten is erg geholpen met een speciaal aangemeten korset (een dynamische brace). Deze brace geeft ondersteuning, maar activeert ook je spieren. Overleg met je arts of dit een goede optie voor jou zou kunnen zijn.
Psychologische behandeling
In sommige gevallen kunnen pijnklachten zoveel invloed hebben op je leven, dat het verstandig is om psychologische hulp in te roepen. Overleg met je arts over een verwijzing naar een psycholoog of andere professional die je kan helpen bij het leren omgaan met pijn.
“Ik moet mijn grenzen in de gaten houden”
Lees hoe Susan omgaat met haar osteoporose.