Osteoporose en werk
In het kort
Als je osteoporose hebt, krijg je misschien klachten waardoor je je werk niet meer goed kunt doen. Of waardoor je helemaal niet meer kunt werken. Er zijn aanpassingen mogelijk op de werkplek die je zouden kunnen helpen. Dat hangt af van het soort werk dat je doet en van je klachten. Als je een werkgever hebt, kan die je hierbij ondersteunen. Maar je bent ook zelf verantwoordelijk om oplossingen te vinden waarmee je in het arbeidsproces kunt blijven meedraaien.
Diagnose en werkzaamheden
Na de diagnose osteoporose of osteopenie komen er veel vragen op je af. Bijvoorbeeld hoe het verder moet met je werk. Kun je blijven werken, of moet je minder gaan werken? Of gaat werken straks helemaal niet meer?
Werk kan veel verschillende dingen inhouden: een vaste baan met vast salaris, vrijwilligerswerk, werk als zzp-er, werk in de tuin, werk als oppas-oma of andere activiteiten die voor jou dezelfde betekenis als `werk’ hebben. Bij het traject dat we hier beschrijven gaat het vooral om betaald werk.
De diagnose osteoporose heeft voor iedereen een andere invulling. Sommige mensen hebben problemen met een of meer ruggenwervels. Maar er kunnen ook op diverse andere plekken in het lichaam klachten zijn door botbreuken of veranderingen van het bot. Er bestaat dus geen lijstje van klachten die bij iedereen voorkomen. Daarom is het lastig om een antwoord te geven op vragen over werk. Bovendien: de activiteiten van de één laten zich zo aanpassen dat de klachten worden verminderd. Voor een ander levert voortzetting van de werkzaamheden juist problemen op waardoor werken niet meer lukt.
Voorbeeld
Werk je in de zorg, dan is het waarschijnlijk lastig om je werkomstandigheden zo aan te passen dat de klachten door osteoporose verminderen.
Doe je administratief werk, dan kan bijvoorbeeld een aanpassing aan je stoel en/of de bureauhoogte of afwisselend staand of zittend werken al genoeg zijn om voldoende verlichting van je klachten te geven.
Ondersteunende zorgverleners
Er zijn verschillende zorgverleners bij wie je terecht kunt met vragen over jouw werk en osteoporose.
Bedrijfsarts
Ben je in loondienst (heb je een werkgever), dan heeft ook de werkgever een verantwoordelijkheid in aanpassingen die het werken kunnen verlichten. De bedrijfsarts kan daarbij helpen. Elke werkgever is aangesloten bij een arbodienst, waar een bedrijfsarts kan worden ingeschakeld. Je kunt ook zelf contact opnemen met de bedrijfsarts – vraag naar de naam en het telefoonnummer bij je leidinggevende. Als zelfstandige met een eigen bedrijf of zzp’er kun je je ook bij een arbodienst aansluiten en heb je dus toegang tot een bedrijfsarts. Onder andere op de website van Thuisarts vind je meer informatie over de bedrijfsarts.
Ergotherapeut
Ook een ergotherapeut kan meedenken om oplossingen op de werkplek te vinden. De ergotherapeut adviseert en traint op zo’n manier zodat je je dagelijkse activiteiten weer zoveel mogelijk zelf uit kunt voeren. Zo kun je uitval op het werk voorkomen of verminderen. Ben je zzp’er of zelfstandige? Ook dan kan een ergotherapeut worden ingeschakeld. Per jaar wordt 10 uur ergotherapie vergoed vanuit de basisverzekering.
Arbeidsdeskundige
Als je werkgever is aangesloten bij een arbodienst, of als je dat als zelfstandige of zzp’er zelf bent, dan kun je met een bij de arbodienst aangesloten zelfstandige arbeidsdeskundige in gesprek gaan. De arbeidsdeskundige werkt met de bedrijfsarts samen om te bekijken welk werk geschikt is voor jou. Je overlegt dan over jouw werkomstandigheden en de belemmeringen die je bij het werk ervaart.
Zelf de regie nemen
De regie en verantwoordelijkheid voor je gezondheid liggen bij jezelf. De diagnose vraagt daarom dat je stilstaat bij wat deze situatie voor jou persoonlijk betekent. Op welke manier word jij door de osteoporose gehinderd en/of belemmerd in jouw `normale’ leven? Overdenk ook wat de mogelijke effecten op de langere duur kunnen zijn. Tenslotte ben jij de enige die ervaart wat de ziekte met jou doet.
Een aantal vragen die je misschien herkent:
- Op welke manier kan ik mijn rug/mijn ruggenwervels ontzien?
- Wat mag en kan ik tillen?
- Hoe kan ik zorgen dat ik aan het einde van de dag nog energie over heb?
- Wat kan ik doen om verergering van mijn klachten te voorkomen?
- Wat is er allemaal nog wel mogelijk?
- Zijn er hulpmiddelen die ik kan gebruiken?
Deze vragen bieden houvast als je door jouw klachten problemen ervaart in het werk. Door na te denken over de antwoorden, heb je meer concrete informatie als je in gesprek gaat met je leidinggevende of werkgever. Aan de hand van je klachten/beperkingen kunnen jullie samen beter nadenken over mogelijke praktische oplossingen. Lukt dat niet of onvoldoende, dan kan je de hulp van specialisten als de bedrijfsarts inroepen. Samen met deze specialisten op het gebied van ziekte en werk (bedrijfsarts, arbeidsdeskundige, ergotherapeut) kun je manieren vinden om de beperkingen aan te pakken die osteoporose voor jou oplevert.
UWV
Is de verwachting dat je eigen werk of je eigen functie (op termijn) niet meer haalbaar is, dan zullen binnen de wet `Poortwachter’ een aantal stappen worden gezet. Deze wet vereist dat de werkgever en werknemer zich samen, met een arbodienst of gecertificeerde bedrijfsarts, inspannen om de zieke werknemer zo snel mogelijk weer aan het werk te krijgen. In eerste instantie wordt onderzocht welke mogelijkheden er zijn binnen de eigen functie.
Naast de bedrijfsarts zal ook een verzekeringsarts van het UWV worden ingeschakeld om de mogelijkheden en beperkingen te beoordelen. Op de website van het UWV vind je veel informatie over werken en ziekte. Daar is ook de brochure `Werkwijze Poortwachter – UWV’ te downloaden.
Verzekeringsarts
In de periode van arbeidsongeschiktheid voer je ook gesprekken met de verzekeringsarts. De verzekeringsarts beoordeelt of en in hoeverre je arbeidsongeschikt bent. Dit is van belang voor een eventuele WIA-uitkering, oftewel arbeidsongeschiktheidsuitkering. Hier lees je meer over de verzekeringsarts.