Bot is actief levend weefsel, net zoals bijvoorbeeld je spieren. Vanaf je geboorte zijn je botten druk met botgroei en opbouw. Dit proces wordt gestimuleerd door gezonde voeding met voldoende calcium en vitamine D en voldoende beweging. Rond je dertigste zijn je botten op hun sterkste punt, dit heet de maximale botmassa. Daarna begint heel langzaam de afname van de botmassa. Dit is een natuurlijk proces tijdens het ouder worden, het gebeurt bij iedereen. Bij vrouwen kan dit sneller gaan, omdat de overgang bijdraagt aan de verzwakking van de botten.

Bij osteoporose is de botmassa sterker verlaagd (de botten zijn daardoor minder stevig) dan normaal. Ook is de botstructuur veranderd. Er zijn kleine openingen ontstaan, het bot is dus poreus geworden. Samen zorgt dit ervoor dat je botten zwakkere zijn dan normaal.

Je kunt zelf aan de slag om je botten gezond en sterk te houden. Je botten passen zich aan de belasting die je lichaam te verwerken krijgt aan. Dus als je bijvoorbeeld wandelt, worden je botten belast door je gewicht. En als je traploopt, worden je botten weer op een andere manier belast. Door actieve belasting worden je botten sterker, je kunt ze dus trainen, net als spieren. Ook op latere leeftijd, of als je al osteoporose hebt. Botten reageren wel minder snel dan spieren. Daarom moet je geduld hebben en doorzetten. Lees hier meer over bewegen.

Wil je meer weten over de werking van je bot, hoe het bot groeit en zich vernieuwt? Bekijk dan dit filmpje van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC).

Bij osteopenie is de sterkte van je botten wel afgenomen, maar nog niet zo veel dat de dokter spreekt van osteoporose. Het is wel een signaal dat je risico loopt op een verdere verslechtering van je botten. Een signaal om serieus te nemen. Ga aan de slag met bewegen en voeding om de verslechtering te vertragen. Dit geldt ook als je dokter nog geen medicijnen heeft voorgeschreven.

Met de verandering in de botstructuur en de verminderde botmassa loop je meer risico op een botbreuk. Veelvoorkomende botbreuken zijn:

• In de pols
• In de enkel
• In het been
• In de arm
• In de heup

In een of meerdere ruggenwervels (`wervelbreuk', `wervelinzakking’ of `wervelfractuur’ genoemd).

Ook als je `gewoon’ gestruikeld bent, of een ander ongeluk hebt gehad, kan de botbreuk het gevolg zijn van osteoporose. Je botten zijn simpelweg kwetsbaarder als je deze aandoening hebt. Tegelijk is niet elke breuk is het gevolg van osteoporose. Maar zeker als je 50 jaar of ouder bent, moet de arts je botdichtheid verder onderzoeken om te zien of je osteoporose hebt.

Vooral een breuk in je heup of ruggenwervel kan ernstige gevolgen hebben voor je gezondheid en mobiliteit. Deze breuken kunnen ertoe leiden dat je bepaalde dingen niet meer kunt doen of veel korter kunt volhouden. Bovendien kunnen deze breuken veel pijn veroorzaken. Lees hier meer.

De meeste mensen komen er pas laat achter dat ze osteoporose hebben. Een botbreuk is dan ook meestal het eerste signaal om te starten met nader onderzoek naar osteoporose. Bij iedereen die 50 jaar of ouder is en een botbreuk oploopt hoort er een onderzoek naar osteoporose (diagnose) opgestart te worden.

Als het ziekenhuis of de arts niet automatisch een afspraak voor onderzoek regelt, neem dan zelf contact op met je arts om te vragen om een onderzoek. Je kan hierbij ook verwijzen naar de afspraken die artsen hierover met elkaar maken in de behandelrichtlijn.
Het is echt belangrijk om dit onderzoek (een DEXA-scan en VFA) te laten doen. Daardoor kun je een mogelijke volgende breuk met ernstige gevolgen voorkomen. Na een onderzoek weet je waar je aan toe bent. Je kunt dan aan de slag om goed voor je botten te zorgen.