Klachten en signalen

In het kort
Tot je 30e jaar worden je botten steeds sterker, totdat je je piekbotopbouw bereikt. Na je 35e jaar begint de sterkte af te nemen. Dit is een natuurlijk proces. Soms wordt dit proces verstoord, waardoor de afbraak te snel gaat of de opbouw te langzaam.
Signalen en klachten
Er zijn diverse signalen en klachten die kunnen wijzen op osteoporose. Deze zetten we hieronder op een rij:
Botbreuken
Als je een botbreuk oploopt, is dat is vaak een eerste signaal van osteoporose. Een botbreuk (de arts spreekt meestal van een fractuur) ontstaat meestal na een val of een ongeluk. Gezonde botten breken niet zomaar bij een keertje stoten of vallen. Heb je zwakkere botten met een lagere botmassa (minder kalk en andere mineralen) en minder structuur, dan kan je makkelijker een bot breken. Dat kan al als je struikelt, een misstap maakt op bijvoorbeeld de trap, of als je valt.
Meestal gaat het bij zo’n eerste breuk om een vinger, pols, arm, been. Bij ouderen kan dit ook een heupbreuk zijn. Een andere gevaarlijke botbreuk is een wervelbreuk. (Dit wordt ook wel wervelinzakking of wervelfractuur genoemd.) Een wervelbreuk wordt minder makkelijk gesignaleerd, maar is zeker zo alarmerend als een gebroken heup. Het breken van een wervel veroorzaakt niet altijd directe pijnklachten. Maar doordat je door de wervelbreuk krimpt en doordat de stand van je wervelkolom verandert, kun je deze klachten krijgen:
- Pijn in de (onder-)rug (doordat zenuwen bekneld raken);
- Spierpijn;
- Kromme rug en afname lengte van het lichaam;
- Darm- of blaasklachten (doordat deze organen in de knel komen te zitten);
- Problemen met het evenwicht, verhoogd risico op vallen;
- Sterk verhoogd risico op een volgende wervelbreuk.
Voor meer informatie over wervelbreuken klik hier.
Pijnklachten
Ook pijnklachten in je rug (zonder direct aanwijsbare oorzaak) kunnen een signaal zijn dat je osteoporose hebt. Vooral als er sprake is van lage rugpijn, kan dit veroorzaakt worden door een gebroken ruggenwervel. Ook pijn in je buik (blaas- en darmklachten) kunnen een signaal zijn van een wervelbreuk. Als er inderdaad sprake is van een wervelbreuk, dan is dat voor de arts vrijwel altijd een indicatie om de osteoporosebehandeling te starten. Overigens kunnen lage rugpijn, blaas- en darmklachten ook andere oorzaken hebben.
Risicofactoren
Vrouwen lopen meer kans om osteoporose te krijgen dan mannen. Bij vrouwen in de overgang verloopt de afname van de botsterkte namelijk sneller dan bij mannen van dezelfde leeftijd. Behalve van leeftijd en geslacht, hangt de kans om osteoporose te ontwikkelen ook af van andere zaken:
- Ongezonde leefstijl:
- Roken;
- Alcohol (niet alleen is alcohol slecht voor je botten, ook je valrisico neemt toe);
- Weinig of geen lichaamsbeweging;
- Weinig tot niet buiten komen;
- Ongezond eetpatroon met te weinig calcium, eiwitten en vitaminen
- Erfelijkheid: botbreuken in de familie (bijvoorbeeld een gebroken heup, of ingezakte wervels bij de ouders);
- Langdurige gebruik van corticosteroïden, zoals prednison of medicijnen voor epilepsie;
- Ziekten/aandoeningen zoals een te snelle schildklier, reumatoïde artritis, hormoonafwijkingen, sommige bloed-, nier-, maag-, darm- en leverziekten, kanker en zeldzame erfelijke aandoeningen.
Lees hier meer over osteoporose als gevolg van andere ziekten en hun behandeling. - Een laag lichaamsgewicht, lage BMI;
- Vroegtijdige overgang (vóór 45ste levensjaar);
- Onvoldoende inname of opname van voedingstoffen en mineralen zoals calcium;
- Een tekort aan vitamine D (oudere mensen en mensen met een donkere huidskleur hebben vaak een tekort).
Wil je testen of je een verhoogd risico op osteoporose hebt? Doe dan onze Zwakkebottentest.

Osteoporose bij mannen
Osteoporose wordt ten onrechte vaak gezien als een `vrouwenziekte’. Ook veel mannen krijgen te maken met osteoporose. Jaarlijks breken ruim 105.000 mensen ouder dan 55 jaar een bot als gevolg van osteoporose. Van de mensen die osteoporose hebben is ongeveer 2/3 vrouw en 1/3 man.
Wat te doen?
Een eenvoudige breuk is vaak goed te genezen met gips en rust. Het is belangrijk om nieuwe ernstige breuken te voorkomen. Dat zijn vooral breuken in de wervels of heup. Die geven veel complicaties en leiden vaak tot ernstige mobiliteitsproblemen en verlies van zelfstandigheid.
Om verslechtering van zwakke botten te voorkomen is eerst een diagnose en daarna een behandelplan noodzakelijk.
Als je boven de 50 bent, is een breuk altijd een reden om onderzoek te doen naar de gezondheid van je botten. Als je jonger dan 50 bent en je maakt je zorgen, kijk dan op onze pagina jong en osteoporose.
Het onderzoek, de diagnose en het starten met een behandeling zijn echt heel belangrijk. Als je er snel bij bent, kun je een volgende (ernstiger) breuk voorkomen.
"Ik merkte dat ik aan het krimpen was.”
Lees hoe Marleen omgaat met haar osteoporose.